Franciszkanie.pl - serwis informacyjny

Z czym kojarzy Ci się maj? Czy majówka to pierwsze jego dni utożsamiane w Polsce ostatnio z długim weekendem? Jeśli tak, to trochę szkoda, bo w polskiej tradycji słowo „majówka” łączono zawsze jednoznaczne z nabożeństwem ku czci Matki Bożej, podczas którego odmawia się (najczęściej śpiewa) Litanię loretańską oraz modlitwę Pod Twoją obronę.

Chwalcie łąki umajone

Majówki to stare nabożeństwa – znacznie starsze niż się powszechnie uważa – i choć są kojarzone z Polską, to wcale tu nie powstały. Gromadzenie się i śpiewanie pieśni ku czci Matki Bożej było znane na Wschodzie już w V w. Kościół europejski odprawiał je sporadycznie i niekoniecznie w maju. Dopiero na przełomie XIII i XIV w. narodził się pomysł, aby miesiąc ten poświęcić Najświętszej Maryi Pannie. Prekursorem majowych nabożeństw był król hiszpański Alfons X, który zalecał swoim poddanym gromadzenie się w porze wieczornej na modlitwie wokół figur Matki Bożej. Nabożeństwa były lubiane i cieszyły się coraz większą popularnością Dominikanin bł. Heinrich Seuse, uczeń Jana Eckharta i przyjaciel Jana Taulera, znanych mistyków średniowiecza, wyznał, że jako chłopiec zbierał w maju kwiaty i zanosił je do stóp Matki Bożej. Lubił pleść z kwiatów wieńce i kłaść je na głowę figury Bożej Rodzicielki, która nagrodziła go za to wizją chwały, jaką odbiera od aniołów.

Z Hiszpanii nabożeństwa majowe zawędrowały też do Italii i Francji. W Polsce pojawiły się dopiero w XIX w. Pierwsi wprowadzili je jezuici w Tarnopolu (1838). Stosunkowo szybko dotarły do Warszawy, Włocławka i Krakowa. Jednak ich popularność rodziła się stopniowo. Po kilkudziesięciu latach majowe wieczorne modlitwy przy kapliczkach, grotach czy figurach Matki Bożej stały się bardzo popularne w całym kraju.

Królowo Aniołów, módl się za nami 

Podczas majówek odmawia się lub śpiewa Litanię loretańską. Jej nazwa pochodzi od włoskiego miasta Loretto, gdzie znajduje się – jak tradycja przekazuje – przywieziony z Nazaretu domek Świętej Rodziny, w którym Archanioł Gabriel zwiastował Miriam Wielką Nowinę i w którym wypowiedziała swoje: Fiat. Jednak Litania nie narodziła się w Loretto, tylko w XII w. we Francji. Jej oryginalna wersja nie zachowała się i tworzono nowe. Spośród licznych schematów litanii najbardziej utrwalił się jeden, który powstał w XVI w. właśnie w Loretto. Wierni poczuli moc i siłę majowej modlitwy, zaś papież Sykstus V przyznał za jej odmawianie przywilej 200 dni odpustu. 

Z czasem za przyzwoleniem Stolicy Apostolskiej do tekstu Litanii loretańskiej zaczęto wprowadzać nowe wezwania: w 1675 r. Królowo Różańca Świętego dla bractw różańcowych, rozszerzone na cały Kościół w 1883 r.; w 1846 r. dla diecezji mechlińskiej Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta, rozszerzone na cały Kościół w 1854 r., w 1856 r. udzielono przywileju diecezji kolońskiej odmawiania go jako pierwszego; 1903 r. Matko Dobrej Rady; 1917 r. Królowo Pokoju; 1950 r. Królowo Wniebowzięta; po ogłoszeniu w 1954 r. święta Maryi Królowej Świata, w niektórych kościołach przyjęto wezwanie Królowo świata; w 1964 r. Królowo Kościoła; w 1980 r. Matko Kościoła; w 1995 r. Królowo Rodziny. Przynajmniej od 1656 r. w Polsce odmawiano wezwanie Królowo Korony Polskiej, oficjalnie zatwierdzone 12 października 1922 r. a po II wojnie światowej zmienione na Królowo Polski. W 2014 r. Stolica Apostolska zatwierdziła wezwanie Matko Miłosierdzia w polskiej wersji litanii. Zastanawiający jest fakt, że nie wszędzie są one odmawiane – wierni trwają czasami przy starej wersji modlitwy.

Panno chwalebna i błogosławiona

Nabożeństwo majowe kończy modlitwa Pod Twoją Obronę, która powstała w III w. i jest modlitwą zawierzenia kościoła opiece Świętej Bożej Rodzicielki. Jej pierwotna polska wersja brzmiała:

Pod opiekę Twojego miłosierdzia

uciekamy się, o Bogarodzico.

Nie odrzucaj próśb, [które do Ciebie zanosimy]

w naszych potrzebach,

lecz zachowaj nas od niebezpieczeństwa,

[Ty] jedynie czysta i błogosławiona.

Amen. 

Obecnie omawiany tekst jest tłumaczeniem z języka łacińskiego.

Pod Twoją obronę

uciekamy się,

święta Boża Rodzicielko,

naszymi prośbami

racz nie gardzić

w potrzebach naszych,

ale od wszelakich złych przygód

racz nas zawsze wybawiać,

Panno chwalebna i błogosławiona.

O Pani nasza,

Orędowniczko nasza,

Pośredniczko nasza,

Pocieszycielko nasza.

Z Synem swoim nas pojednaj,

Synowi swojemu nas polecaj,

swojemu Synowi nas oddawaj.

Amen.

A więc ruszajmy na Majówkę nawet podczas majówki :)

Mariola Wiertek